فعالیت‌های زنان مهاجر ایرانی در شمال کالیفرنیا

گفتگو با ترانه روستا و جمیله داودی

به مناسبت هشت مارس با دوتن از زنان فعال شمال کالیفرنیا، خانم ترانه روستا و خانم جمیله داوودی، به گفتگو نشسته‌ایم. این دو زن طی سالیان گذشته پیگیرانه فعالیت‌ در امور زنان را در جامعه مهاجر ایرانی در کنار شغل عادی و امور روزمره زندگی در پیش گرفته‌ و دنبال کرده‌اند. از وجوه بارز فعالیت این زنان پیگیربودن، استقلال‌عمل و عدم وابستگی سیاسی، و تمرکز برروی مسائل زنان درعین توجه به جنبه‌های گوناگون و ابعاد متفاوت مسائل زنان است.

ترانه روستا فعالیت‌های اجتماعی را از نوجوانی آغاز کرده است. ایشان از سال 1983 به ایالات متحده امریکا مهاجرت کرده و به خاطر انجام فعالیت‌های اجتماعی، شمال کالیفرنیا را به عنوان محل اقامت خویش برگزیده است. ترانه بنیانگذار «کانون زنان کاوش» و آغازگر سنت برپایی مراسم بزرگداشت روز جهانی زنان در شمال کالیفرنیا است.

خانم ترانه روستا، فعالیت‌های فمینیستی شما چگونه آغاز شد؟

من همیشه به عدالت و برابری انسان‌ها معتقد بوده و آن را زندگی کرده‌ام، ولی تا سالها هویت اجتماعی خود را به عنوان فمینیست تلقی نمی‌کردم. از 17 سال گذشته فعالیت‌های اجتماعی من همه بازتاب افکار شخصی من به عنوان یک زن فمینیست می‌باشد.

سنت برگزاری روز جهانی زنان در میان مهاجرین ایرانی شمال کالیفرنیا چگونه آغاز شد؟

حدود سال 1989 بود که من و یکی دیگر از دوستانم بدنبال فعالیت‌های فرهنگی که در شمال کالیفرنیاو در همکاری با “بنیاد فرهنگ ایران” داشتیم تصمیم گرفتیم که یک جریان فرهنگی_اجتماعی با تاکید برروی جنبه‌های جنبه‌های پویا و مترقی فرهنگ ایران و در ستیز با عقب‌ماندگی و ایستادگی فرهنگی ایجاد کنیم. با این اندیشه، «کاوش» شکل گرفت و من اسم «کاوش» را که نمایانگر پویایی و جستجو است انتخاب کردم. بعد از گذشت یکماه، دوست و همفکرم تصمیم گرفت که فعلا در شرایطی نیست که به این فعالیت ادامه دهد و درنتیجه خیلی زود دریافتم که یا باید منتظر شوم تا همفکران دیگری بیابم یا باید آستین‌های همت را بالا زد و شروع کرد.

فعالیت‌های کاوش ابتدا با تاکید بر موسیقی، شعر و ادبیات و تاریخ ایران و با برگزاری کنسرت‌های موسیقی، جلسات سخنرانی و شعرخوانی شروع شد. بعد از تقریبا یکسال به تدریج این فعالیت‌ها برروی زنان و مسائل زنان و دعوت از سخنرانان زن، برگزاری شبهای شعر زنان، و طرح مسائل اجتماعی و فرهنگی زنان متمرکز شد. در همین زمان بود که برگزاری «روز جهانی زن» را در جامعه ایرانی شروع کردم و در این برنامه‌ها تاکید اساسی بر روی مسائل اجتماعی_سیاسی_فرهنگی زنان و در ضمن معرفی زنان هنرمند، شاعر، موسیقیدان، محقق و پژوهشگر ایرانی به جامعه ایرانی بود.

حدود سال 1995 بود که از چندتن از دوستان دعوت کردم تا با من همکاری کنند و به این صورت بود که «کانون زنان کاوش» شکل گرفت. فعالیت‌های این گروه با برگزاری مداوم «روز جهانی زن» ادامه داشت و دارد و در این مدت با دعوت از بسیاری از زنان نویسنده، محقق، بازیگر و هنرمند و برگزاری جلسات سخنرانی، شعرخوانی، تئاتر، موسیقی و ارائه آثار نقاشی و هنری زنان، به اعتقاد من «روز جهانی زن» برای همیشه در جامعه ایرانی شمال کالیفرنیا به ثبت رسید و خوشبختانه امروز شاهد سایر گروه‌های فرهنگی-اجتماعی هستیم که در بزرگداشت و برگزاری این روز سهیم هستند.

امسال هم بدنبال سنت چندین ساله «کانون زنان کاوش» یکبار دیگر روز جهانی زن را گرامی می‌دارد. در این برنامه سخنران مهمان از ایران، خانم نسترن موسوی در مورد نوشته‌های فمینیستی زنان ایرانی در دو دهه گذشته صحبت می‌کنند. همینطور خانم دکتر پرسیس کریم، استاد ادبیات انگلیسی دانشگاه سن حوزه، در مورد ادبیات زنان ایرانی در داخل و خارج کشور به زبان انگلیسی صحبت می‌کند. تئاتری داریم که تولید گروه Golden Thread می‌باشد به نام «فراسوی میانه‌ها Pressing Beyond in Betweens» و همینطور یادبودی از زهرا کاظمی ژورنالیست ایرانی بهمراه نمایش کارهای عکاسی وی، و حامد شهیدیان اندیشمند فمینیست ایرانی.

این برنامه روز یکشنبه 5 مارچ در ساعت 5:30 بعد از ظهر در شهربرکلی Le Pena Cultural Center واقع در شماره 3105 خیابان Shattuck برگزار می‌شود.

آیا از مردان نیز برای سخنرانی در این مراسم دعوت می‌کنید؟ و شرکت مردان به عنوان شنوندگان دراین برنامه چگونه است؟

در یکی از برنامه‌های روز جهانی زن از حامد شهیدیان اندیشمند فمینیست ایرانی برای سخنرانی درباره مقوله فمینیسم دعوت کردیم. ما همواره از شرکت مردان آزاده که به برابری حقوق زنان و مردان اعتقاد دارند در برنامه‌های خود استقبال می‌کنیم.

مردان شرکت‌کننده در برنامه‌های ما اغلب مردان روشنفکر و آزادیخواه هستند. ما از شرکت مردان در برنامه‌ها استقبال می‌کنیم و شرکت بیشتر آنها باعث می‌شود که دامنه طرح مسائل گسترده‌تر می‌شود و از محدوده مسائل زنان فراتر رفته و مسائل مردان را نیز در بر می‌گیرد.

مخارج برنامه برگزاری هشت مارس از کجا تامین می‌شود؟

مخارج برنامه از محل فروش بلیط برنامه تامین می‌شود و گاه که میزان مخارج بیش از درآمد برنامه است، ما این تفاوت هزینه را از جیب خود می‌پردازیم.

آیا گروه کاوش به عنوان یک سازمان غیردولتی در ایالت کالیفرنیا به ثبت رسیده است؟

نه، کاوش به عنوان یک سازمان غیردولتی به ثبت نرسیده چرا که انجام این امر تعهدات اجرایی و قانونی جدیدی ایجاد می‌کند که در وقت برنامه‌های ما نمی‌گنجد و خود من شخصا با گروه‌های مترقی زنان غیرایرانی دیگری نیز در حال انجام فعالیت‌هایی هستم که در فرصتی دیگر درباره آنها صحبت خواهم کرد.

البته گروه زنان کاوش نیز با دیگر گروه‌های غیرایرانی زنان نیز گاه همکاری دارد. از جمله دو سال پیش ما یک برنامه جمع‌آوری کمک مالی fundraising برای سازمان بین‌المللی مادره Madre International که یک جریان حقوق بشر زنان است که از کشور امریکا شروع شده و ابتدا دررابطه با مبارزات زنان در امریکای لاتین فعالیت می‌کرد اما الآن فعالیت‌هایش را به عراق و عربستان و سعودی و کشورهای دیگر ادامه داده و فعالیت‌های آن حول محور دفاع از حقوق زنان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، حقوقی و بهداشتی می‌باشد.

*****

جمیله داوودی

جملیه داوودی پیش از انقلاب به عنوان دانش‌آموز مبادله‌ای exchange student به امریکا آمده، درجه فوق‌لیسانس در رشته مهندسی برق را در امریکا اخذ کرده و در همین رشته شهر سن‌حوزه مشغول به کار است. جمیله بنیانگذار گروه زنان در شمال کالیفرنیا است.

خانم جمیله داوودی، همکاری شما با برگزاری مراسم روز جهانی زنان در شمال کالیفرنیا چگونه آغاز شد؟

بیست سال پیش وقتی به کالیفرنیا نقل مکان کردم، خیلی خوشحال شدم که گروهی به نام گروه زنان کاوش برنامه‌ای به مناسبت روز جهانی زن برگزار می‌کند. تا آن موقع بزرگداشت این روز معمولا از طرف سازمانهای سیاسی و چپ بود. گروه کاوش اما گروهی سیاسی نبود و حوزه فعالیتش مسائل زنان بود. موسس گروه کاوش ترانه روستاست که همچنان به فعالیتش در زمینه مسائل زنان ادامه میدهد. تنها تفاوت این است که شش هفت نفر از زنان فعال منطقه نیز به او پیوسته‌ایم و هرسال روز جهانی زن را به شکل گروهی برگزار می‌کنیم.

مهمانان برنامه را چگونه انتخاب می‌کنید؟

هر سال اوایل اکتبرماه، دور هم جمع می‌شویم و هرکداممان نظرمان را راجع به تم برنامه‌ یا فرم آن می‌دهیم. اگر برای برنامه تم انتخاب کنیم، مثل دو سال پیش که «صدای زنان برعلیه جنگ» بود، انتخاب سخنرانان و برنامه‌ها در چارچوب تم خواهد بود. امسال چون می‌دانستیم خانم نسترن موسوی مهمان کالجی در کنتیکات هستند، از ایشان دعوت کردیم. چون می‌خواستیم نسل دوم و مهمانان غیرایرانی را نیز جذب کنیم، از دکتر پرسیس کریم دعوت کردیم برای قسمت انگلیسی برنامه سخنرانی کند.

همکاری شما با سازمان‌های بین‌المللی زنان چگونه است؟

اقدام به همکاری با دیگر نیروهای مترقی زنان کرده‌ایم. مثلا دوسال پیش به حمایت از
گروه Madre که گروهی بین‌المللی برای حقوق زنان است، تم برنامه را «زن، حقوق بشر و دمکراسی» انتخاب کردیم و بحث را حول و حوش حقوق زنان در عرصه جهانی. اما فعالیت‌ هرساله عمدتا در چارچوب زنان ایران بوده است.

آیا گروه‌های فعال دیگر زنان در این منطقه وجود دارند و آیا با آنها همکاری می‌کنید؟

از آنجا که عمده فعالیت گروه زنان کاوش در رابطه با روز جهانی زن بوده، نیاز به گروهی برای ایجاد شبکه بین زنان ایرانی و بحث و تبادل نظر وجود داشت. 10 سال پیش هشت نه نفر از زنان منطقه برای پاسخگویی به این نیاز و بوجود آوردن پایه‌ای برای برگزاری کنفرانس سالانه بنیاد پژوهش‌های زنان، گروه زنان را شروع کردیم.
خوشبختانه درسال 2000 توانستیم میزبان یازدهمین کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان ایران در برکلی باشیم.

گروه زنان متعلق به گروه خاص فکری-سیاسی نیست، بلکه هدف آن ایجاد شبکه ارتباطی بین تمام زنان ایرانی است. گرچه گردهمایی‌های ماهیانه در شمال کالیفرنیا برگزار می‌شود، اما لیست اینترنتی گروه زنان شامل زنان ایرانی از همه جای دنیا است. گاهی بحثهایی که روی اینترنت صورت می‌گیرد، از بحث‌های جلسات ماهیانه جالب‌تر و داغ‌تر است.

چگونه می‌توان با گروه زنان ایرانی برروی اینترنت ارتباط یافت؟

زنان علاقمند ایرانی در هرجای دنیا که باشند، اگر دسترسی به اینترنت دارند می‌توانند برای پیوستن به zanan_irany@yahoo.com نامه بفرستند. وقتی آدرس ای-میل آنها به گروه زنان اضافه شود، اطلاعات مربوط به جلسات ماهانه، خلاصه بحث‌های جلسات، اخبار، بحث‌ها و نظرات مربوط به مسائل زنان از طریق اینترنت برایشان فرستاده می‌شود و خود نیز می‌توانند در بحثها شرکت کنند.

آیا گروه زنان با دیگر فعالان امور زنان از جمله در ایران در ارتباط است؟

اخبار مربوط به حرکت‌های زنان در ایران چه از طریق اروپا، کانادا یا ایران در گروه زنان انعکاس می‌یابد. هرگاه احتیاجی برای جمع‌آوری امضاء یا پتیشن باشد، گروه زنان فعالانه آن را پخش و توزیع می‌کند.

مهمترین حرکتی که امسال گروه زنان با همکاری «گروه ایرانی حقوق بشر در شمال کالیفرنیا» انجام داده، برنامه‌ریزی برای برگزاری تظاهرات سراسری روزجهانی زن است. امسال اهمیت حمایت از گرامیداشت روز جهانی زن در ایران از طرف اکثر سازمان‌های زنان و حقوق بشر در امریکا، کانادا و اروپا بدرستی تشخیص داده شده است. 8 مارس امسال (17 اسفند) روز همبستگی با زنان آزادیخواه و مبارز درونمرز است. تظاهرات مشترک گروه زنان با گروه حمایت از حقوق بشر از ایران در شهر سن حوزه از ساعت 4 تا 7 بعد از ظهر در مقابل کتابخانه مارتین لوترکینگ خواهد بود.

با تشکر از شما دوستان، و به امید موفقیت بیشتر.