قطعنامه سازمان ملل درباره جنایت‌های ناموسی علیه زنان

مجمع عمومی سازمان ملل‎ ‎متحد‎ ‎
اجلاس پنجاه و نهم

قطعنامه مصوبه مجمع عمومی

فعالیت جهت حذف جنایت‌هایی که ‎به نام دفاع از ناموس علیه زنان و دختران صورت می ‏گیرد‎ ‏‎ ‎

مجمع عمومی،

‎ ‎
با تاکید دوباره به تعهد همه دولتها به گسترش و حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی، از ‏جمله حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی،‎ ‎بدانگونه که در «اعلامیه جهانی حقوق بشر»(1) بیان ‏شده، و نیز با تاکید دوباره بر‎ ‎‏ وظایف دولتهای متعهد به اسناد حقوق بشر، بویژه «میثاق‎ ‎بین ‏المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و‏‎ ‎فرهنگی»(2)، «میثاق بین المللی‎ ‎حقوق مدنی و ‏سیاسی»(2)، «کنوانسیون حذف‎ ‎هرگونه تبعیض علیه زنان»(3)، و «کنوانسیون حقوق کودک»(4)،
‎ ‎
همچنین با تاکید دوباره بر اعلامیه و «برنامه‎ ‎عمل وین»(5) و «اعلامیه حذف خشونت علیه ‏زنان»(6)، و نیز با تاکید بر اهداف و تعهداتی که در‎ ‎بیانیه و برنامه عمل پکن که در چهارمین ‏کنفرانس جهانی زنان(7) به تصویب رسید گنجانده شده، و‎ ‎سندهای حاصل از نشست ویژه مجمع ‏عمومی سازمان ملل با عنوان «زنان 2000: برابری جنسیتی،‏‎ ‎توسعه و صلح برای قرن بیست و ‏یکم»(8)،

همچنین با توجه به قطعنامه‌ ‏‎ 57/179‎‏ به تاریخ 18 دسامبر 2002 و قطعنامه ‏‎58/147‎‏ به تاریخ 22 ‏دسامبر 2003 و نیز قطعنامه‎ 2004/46 ‎کمیسیون حقوق بشر‎ ‎به تاریخ 20 آوریل 2004(9)،
‎ ‎
همچنین با توجه به قطعنامه شماره‏‎58/185 ‎‏ به تاریخ 22 دسامبر 2003، که برای ‌پژوهش‌ عمیق ‏درباره خشونت علیه زنان و از جمله جنایت‌هایی که به نام ناموس انجام می‌شود فراخوان داد، و نیز ‏با توجه به قطعنامه ‏‎57/190‎‏ به تاریخ 18 دسامبر 2002 که برای پژوهش عمیق درباره خشونت علیه ‏کودکان فراخوان داد،

با در نظر گرفتن اینکه دولتها وظیفه دارند که جدیت لازم را در پیشگیری، پیگرد، و مجازات عاملان ‏جنایت‌هایی که به‎ ‎نام ناموس علیه زنان و دختران صورت‏‎ ‎می‌گیرد بکارگرفته و از قربانیان این‎ ‎جنایتها ‏حمایت کنند، و عدم انجام این وظیفه باعث نقض، خدشه‌دار شدن، و یا حذف بهره‌وری آنان از حقوق ‏بشر و‎ ‎آزادی های اساسی می‌گردد،‎ ‎

با تاکید بر ضرورت برخورد با هرگونه‏‎ ‎خشونت علیه زنان و دختران، از جمله جنایت‌هایی که به عنوان ‏دفاع از ناموس صورت می‌گیرد، به عنوان جرم کیفری که طبق قانون مستوجب مجازات است،

نیز با تاکید بر ضرورت شناسایی و برخورد موثر با‏‎ ‎علت‌های ریشه‌ای خشونت علیه زنان، بویژه ‏جنایت‌هایی که به شکل‌های گوناگون به عنوان دفاع از ناموس صورت می‌پذیرد،‎ ‎

با آگاهی از اینکه اطلاعات ناکافی درباره خشونت علیه زنان، از جمله جنایت‌هایی که به نام دفاع از ‏ناموس انجام می‌شود، مانع پیشبرد امر سیاست‌گذاری آگاهانه در هر دو سطح منطقه‌ای و ‏بین‌المللی‎ ‎و تلاش برای حذف اینگونه خشونت می‌گردد،‎ ‎

با نگرانی عمیق در اینباره که همانگونه که در بخشهای مربوطه در گزارش‌های کمیته حقوق بشر،‏‎ ‎کمیته حذف هرگونه‎ ‎تبعیض علیه زنان، کمیته حقوق کودک، و‏‎ ‎کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و ‏فرهنگی توضیح داده شده است، زنان و دختران همواره قربانی این گونه جنایت‌ها هستند، و نیز با ‏توجه به گزارش‌های پی‌درپی گزارشگر ویژه کمیسیون حقوق بشر درباره خشونت علیه زنان، ‏علت‌ها و پیامدهای آن در این زمینه، ‏

با تاکید بر اینکه اینگونه جنایت‌ها با تمامی ارزشهای دینی و فرهنگی ناهمخوان است،

همچنین با تاکید بر اینکه حذف جنایت‌ها‎ ‎یی که علیه زنان و دختران به نام دفاع از ناموس انجام ‏می‌گیرد نیازمند تعهد‏‎ ‎‏ و تلاش بیشتر از جانب دولتها و جامعه بین‌المللی، از جمله از راه ‏همکاری‌های بین المللی و‏‎ ‎جامعه مدنی که دربرگیرنده سازمانهای غیر دولتی است بوده و نیز لازم ‏است که تغییر اساسی در شیوه نگرش‎ ‎جامعه صورت پذیرد،

همچنین با تاکید بر اهمیت توانمندسازی‏‎ ‎زنان و مشارکت موثر آنها در روندهای تصمیم‌گیری و ‏سیاست‌گذاری به عنوان یکی از‎ ‎ابزارهای اصلی برای پیشگیری و حذف جنایت‌هایی که علیه‏‎ ‎زنان و ‏دختران به نام دفاع از ناموس صورت می گیرد،

‎: 1‎از موارد زیر استقبال می کند:‏

آ – گزارش دبیر کل درباره حذف خشونت‎ ‎علیه زنان‎(10)‎؛‎ ‎

ب – فعالیت ها و اقدامات حکومت‌ها در جهت حذف جنایت‌هایی که علیه زنان به نام دفاع از ناموس ‏صورت می گیرد، از جمله تصویب تبصره‌هایی در قوانین کشوری مربوط به اینگونه جنایت‌ها، اجرای ‏موثر‎ ‎چنین قوانینی، و اتخاذ تدابیر آموزشی، اجتماعی و تدابیر دیگر از جمله کارزار همه‌جانبه برای‏‎ ‎افزایش آگاهی عمومی و اطلاعات ملی، همانند فعالیتها و ابتکارات دولتها که با هدف حذف همه ‏شکل‌های دیگر خشونت علیه زنان انجام می‌گیرد؛
‎ ‎
پ – اقداماتی از قبیل پروژه‌هایی که‎ ‎ارگانها، صندوقها و برنامه های‎ ‎سازمان ملل از جمله «صندوق ‏جمعیت سازمان‎ ‎ملل»، «صندوق کودکان سازمان‎ ‎ملل»، و «صندوق زنان سازمان ملل» به عهده‏‎ ‎گرفته‌اند تا به مساله جنایت‌هایی که علیه زنان به نام ناموس صورت می‌گیرد بپردازند و‏‎ ‎تشویق آنان ‏در جهت هماهنگ‌سازی این اقدامات؛‎ ‎

ت – کارهایی که به وسیله جامعه مدنی‏‎ ‎از جمله سازمانهای غیر دولتی مانند سازمانهای زنان، ‏حرکتهای خودجوش مردمی و افراد، برای‏‎ ‎بالا بردن سطح آگاهی عمومی درباره اینگونه جنایت‌ها و ‏اثرات زیانبار آنها انجام می‏‎ ‎شود؛‎ ‎

‏2‏‎.‎‏ نگرانی خود را از اینکه زنان‎ ‎همچنان قربانیان جنایت‌های ناموسی هستند، و‎ ‎اینگونه خشونت در ‏همه مناطق جهان با شکل‌های بسیار متفاوتی ادامه دارد، و عاملان آن مورد پیگرد و مجازات قرار ‏نمی‌گیرند، ابراز می‏‎ ‎کند؛‎ ‎

‎. 3‎همه کشور‌ها را فرا می‌خواند که:‏

آ – تعهداتی را که بر اساس اسناد مربوطه بین‌المللی حقوق بشر پذیرفته‌اند عملی ساخته و بیانیه ‏و «برنامه عمل پکن»(7) و‏‎ ‎سند حاصل از نشست ویژه مجمع عمومی(8) را اجرا کنند؛

ب – به تشدید تلاش خود برای پیشگیری و حذف جنایت‌هایی که علیه زنان و دختران به نام ناموس ‏و به شکل‌های بسیار‏‎ ‎متفاوت انجام می‌گیرد، با استفاده از تدابیر قانونی، دولتی و برنامه‌ای ادامه ‏دهند؛‎ ‎

پ – موارد جنایت‌هایی را که علیه زنان و‏‎ ‎دختران به نام ناموس صورت می گیرد، بصورت فوری و ‏بطور کامل تحقیق و بررسی نموده، و بشیوه موثر مورد پیگیرد قانونی قرار داده و مستند سازند و ‏عاملان جنایت‌ها را به‎ ‎کیفر برسانند؛‎ ‎

ت – تلاشهایی را که برای بالا بردن سطح آگاهی عمومی درباره ضرورت پیشگیری و حذف ‏جنایت‌های ناموسی که علیه زنان و دختران انجام شده و نادیده گرفته می‌شود، افزایش دهند تا ‏نگرش‌ها‎ ‎و رفتارهایی که زمینه ارتکاب چنین جنایتهایی را فراهم می‌سازند، با درگیر ساختن ‏کسانی چون رهبران محلی تغییر یابد؛‎ ‎

ث – تلاشهای لازم را برای رشد آگاهی عمومی درباره‎ ‎مسئولیت مردان در امر ترویج برابری ‏جنسیتی و دگرگون‌سازی شیوه نگرش اجتماعی برای از میان بردن کلیشه‌های جنسیتی، از جمله ‏درمورد نقش آنان در پیشگیری از‎ ‎جنایت‌های ناموسی علیه زنان و دختران، افزایش دهند؛

ج – تلاش رسانه‌ها برای درگیر شدن‎ ‎در کارزار همه جانبه جهت بالا بردن سطح آگاهی عمومی را ‏تشویق کنند؛

چ –اقدامات و برنامه‌هایی را که به‎ ‎افزایش درک و شناخت علل و پیامدهای جنایت‌های ناموسی ‏علیه زنان و دختران می‌انجامد تشویق و حمایت و اجرا سازند، مانند اقدامات لازم برای آموزش ‏کسانی که مسئول‎ ‎اجرای قانون هستند، ازجمله ماموران پلیس و کارکنان قضایی و حقوقی به ‏منظور افزایش توانایی آنان تا بتوانند بصورت بی‌طرفانه و کارآمد به شکایات مربوط به چنین ‏جنایت‌هایی رسیدگی کرده و اقدامات لازم برای تضمین حمایت از‏‎ ‎قربانیان بالقوه و بالفعل را به عمل ‏آورند؛‎ ‎

ح – حمایت از کار جامعه مدنی، از جمله سازمانهای غیر دولتی، را در رسیدگی به این موضوع ادامه ‏داده و همکاری با‏‎ ‎سازمانهای میان‌دولتی و غیر دولتی را تقویت کنند؛

خ –خدمات پشتوانه‌ای برای پاسخگویی به‎ ‎نیازهای قربانیان بالفعل و بالقوه، از جمله حمایت ‏مناسب، پناهگاه امن، مشاوره، کمک حقوقی، خدمات بهداشتی شامل بهداشت جنسی و ‏باروری، بهداشت روانی و دیگر موارد مربوطه، بازپروری و بازگشت موفقیت‌آمیز به جامعه را تاسیس ‏و تقویت و تسهیل نمایند؛
‎ ‎
د – به شکایت‌های مربوط به جنایت‌هایی که به نام ناموس علیه‎ ‎زنان و دختران صورت می گیرد ‏بطور موثر رسیدگی کرده و از جمله سازوکارهای‏‎ ‎نهادی برای تامین محیطی امن که قربانیان و ‏دیگران قادر‎ ‎باشند در آن بصورت محرمانه شکایتی را طرح کنند، ایجاد و تقویت و تسهیل نمایند؛

ذ – اطلاعات آماری درباره وقوع اینگونه جنایت‌ها را، از جمله اطلاعات گروه‌بندی شده بر اساس جنس و سن را، ‏جمع آوری‎ ‎و پخش کرده و نیز در اختیار دبیرخانه قرار دهند تا در گزارش کامل درباره خشونت علیه زنان، براساس ‏قطعنامه ‏‎58/185‎، و در گزارش کامل درباره خشونت علیه کودکان، بر اساس قطعنامه ‏‎57/190‎، مورد استفاده ‏قرار‎ ‎گیرد؛‎ ‎

ر –در گزارشهای خود به‏‎ ‎نهادهای مربوط به موافقتنامه‌های حقوق بشر، در جایی که مناسب است، ‏اطلاعات مربوط به اقدامات حقوقی و دولتی را که جهت پیشگیری و حذف جنایت‌های ناموسی‎ ‎علیه زنان و دختران اتخاذ نموده و اجرا کرده‌اند، درج کنند؛

‎ ‎‏4‏‎. ‎‏ در خواست می‌کند که: ‏

آ – جامعه بین المللی از جمله ارگانها،‎ ‎صندوق ها، و برنامه‌های مربوطه سازمان ملل، از‎ ‎طریق ‏راههایی مانند کمک فنی و برنامه‌های خدمات مشورتی، از تلاش همه کشورها – بنا به درخواست‌ ‏آنها – حمایت نمایند تا ظرفیت آنها در‎ ‎زمینه‌ پیشگیری از جنایت‌هایی که به نام ناموس علیه زنان و ‏دختران صورت می‌گیرد و بررسی علت‌های ریشه‌ای چنین جنایت‌هایی تقویت شود؛

ب –نهادهای مربوطه موافقت‌نامه‌های حقوق بشر، در هنگام مناسب، و گزارشگر ویژه درباره ‏خشونت علیه زنان و علل و‎ ‎پیامدهای آن در رسیدگی به این موضوع پیگیری نمایند؛

‏5‏‎.‎‏ تقاضا می کند که دبیر کل سازمان ملل در‏‎ ‎گزارش خود درباره مساله خشونت علیه زنان به ‏شصتمین نشست مجمع‎ ‎عمومی ارائه می‌نماید، در خصوص اجرای قطعنامه کنونی نیز گزارش ‏دهد.‏

‏74مین نشست کامل
‏20 دسامبر 2004‏


‏1 – قطعنامه ‏‎217 A(III)‎‏.‏
‎2‎‏ – نگاه کنید به قطعنامه ‏‎ 2200 A(XXI)‎، پیوست.‏‎ ‎‏ ‏‎ ‎
‏3 – سازمان ملل، “مجموعه موافقتنامه‌ها” ‏Treaty Series، جلد 1249، شماره 20378.‏
‏4 – همانجا، جلد 1577، شماره 27531.‏
‏5 – ‏A/CONF: 157/24‎‏ (بخش 1)، فصل ‏III‏.‏
‏6 – نگاه کنید به قطعنامه ‏‎48/104‎‏.‏
‏7 – گزارش چهارمین کنفرانس جهانی زنان، پکن، 4 تا 11 سپتامبر 1995 (نشریه سازمان ملل، ‏شماره فروش ‏E.96.IV.13 ‎‏)، فصل 1، قطعنامه 1، پیوست‌های ‏I‏ و ‏II‏.‏
‏8 – قطعنامه ‏S-23/3‎‏.‏‎ ‎
‏9 – نگاه کنید به “بایگانی رسمی شورای اقتصادی‎ ‎و اجتماعی، 2004، متمم شماره 3 ‏‏(‏E/2004/23‎‏)، فصل ‏II، بخش ‏A‏.‏
‏10 – ‏A/59/281‎‏.‏

برگرفته از سیستم اسناد رسمی سازمان ملل متحد،
‏http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/N04/486/16/PDF/N0448616.pdf?OpenElement