خطر اعدام ماکوان جدی و قریب الوقع است

گفتگو با سعید اقبالی

ماکوان مولودزاده

وحدتی:‌ عفو بین‌الملل دراعلامیه‌ای عمومی برای درخواست لغو حکم اعدام ماکوان مولودزاده که اخیرا صادر ‏کرده* آورده است که ماکوان به خاطر ارتکاب رابطه جنسی در دوران کودکی با یک پسربچه دیگر اکنون در سن ‏‏۲۱ سالگی به اعدام محکوم شده است. گویا ماکوان را سوار بر خر و با سرتراشیده در شهر پاوه گردانده‌اند، و نیز ‏قرار است که در نزدیکی خانه خودش در ملاء عام اعدام شود. از شما خواهش می‌کنم که به عنوان وکیل ماکوان ‏توضیح دهی که این جریان در شهر گردان متهم توسط نیروی انتظامی بوده و یا قوه قضائیه؟ و پیش از صدور ‏حکم اعدام انجام گرفته یا پس از تصویب آن؟

اقبالی: ‌اصولا نيروي انتظامي در پرونده ماكوان دخالتي نداشته است. جريان اينگونه آغاز ميشود: يكي از هم سن ‏وسالهاي ماكوان كه اتفاقا از اقوام نزديك ماكوان است، به گفته خودش پس از جر وبحثي كه با ماكوان داشته واز ‏او بسيار ناراحت بوده براي تنبيه ماكوان نامه اي به اداره اطلاعات پاوه مي‌نويسد و از دعواهاي ماكوان با او ‏واذيتهايش مي‌گويد در قسمتي از اين نامه نيز انجام عمل لواط ماكوان با شخصي به نام ن. خبر مي‌دهد.‏

اداره اطلاعات موضوع نامه را به دادستان پاوه اطلاع داده است. از آن پس شخص دادستان با همكاري اطلاعات ‏پيگير پرونده ماكوان مي‌شوند. البته طبق قانون ايران (تبصره ۳، ماده ۳ قانون احياء دادسراها) در جرائم منافي ‏عفت مثل لواط، دادسرا ودادستان حق هيچگونه مداخله اي ندارند و پرونده بايد مستقيم در دادگاه رسيدگي شود.‏
‏ ‏
علي‌رغم اين قانون، دادستان پاوه كه به نظر مي‌رسد حساسيت خاصي نسبت به اين پرونده داشته، دست به اقدامات ‏گسترده در اين خصوص مي‌زند وچند نفر را دستگير نموده ومورد بازجويي قرار مي‌دهد و از ايشان اقرار ‏مي‌گيرد كه ماكوان با آنها لواط كرده است و اين اشخاص را به عنوان شاكي معرفي مي‌نمايد. والا اينگونه نبوده كه ‏اشخاص خود به دادسرا روند و از ماكوان شكايت كنند.‏

سوار كردن ماكوان بر الاغ و گرداندن او در شهر نيز در همين راستا وتوسط دادسرا (قوه قضائيه) صورت گرفته ‏است. ‏

وحدتی:‌ آیا بخشی از تنبیه رسمی او بوده و در پرونده او آمده است؟ یا اینکه خودسرانه و بدون رای دادگاه انجام ‏گرفته است؟

اقبالی: گرداندن ماكوان در شهر به هيچ وجه جزئي از مجازات او نبوده، گذشته از اينكه چنين مجازاتي در قانون ‏پيش‌بيني نشده است. حكم مجازات حدود 9 ماه بعد صادر شده، اين عمل در همان روزهاي ابتدائي تشكيل پرونده ‏صورت گرفته ومسلم است كه انجام يك عمل خودسرانه و غير قانوني هرگز در پرونده منعكس نم‌يشود. ‏

وحدتی: آیا وکیل قبلی ماکوان تسخیری بوده است؟

اقبالی: نه ،متاسفانه جو حاكم بر پرونده آنقدر بر عليه متهم بوده كه كسي به حرفهاي او ووكيلش توجه نكرده است. ‏

وحدتی: ‌شما چگونه با این پرونده آشنا شدی و از چه زمانی وکالت ایشان را پذیرفته‌ای؟

اقبالی:‌ با مراجعه والدين ماكوان به من با پرونده آشنا شدم. البته شروع به كار من پس از صدور حكم و تائيد آن ‏توسط ديوان عالي كشور بود و تنها چند ماه است كه شروع به كار روي پرونده كرده ام. ‏

وحدتی:‌
 نظر شما درباره این پرونده چیست؟ و احتمال اعدام ماکوان تا چه حد جدی است؟

اقبالی: پرونده از نظر حقوقي و فقهي كاملا خلاف قانون وشرع است و اين موضوع را از متن راي نيز كاملا ‏مي‌توان فهميد و حتي نياز به مطالعه پرونده هم نيست. البته من پرونده را كاملا مطالعه كرده ام، در پرونده هيچ ‏دليلي بر انجام عمل وجود ندارد. ‏

شايد بهترباشد بگويم هيچ تحقيقي نيز براي احراز انجام اين عمل توسط ماكوان نشده است. حتي از شاکی‌ها ‏نپرسيده اند نحوه انجام عمل چگونه بوده است تا احراز شود عملي كه ايشان مدعي هستند عمل موجب اعدام (لواط ‏دخولي) بوده يا نه.‏

‏ آنچه از راي دادگاه فهميده مي‌شود اين است كه سعي شده ماكوان 20 ساله را فردي خشن وشرور نشان دهند و ‏اعدام او را منطقي جلوه دهند. ولي آنچه مسلم است اينكه براي اين اتهام (لواط ايقابي ) هيچ دليلي عليه ماكوان ‏وجود ندارد. خطر اعدام ماكوان كاملا جدي وقريب الوقوع است. ‏

وحدتی:‌ به نظر شما چرا شاکی‌های این پرونده که پس از سالها به دادگاه مراجعه کرده بودند، شکایت خود را ‏رسما پس گرفته‌اند؟

اقبالی:‌ همانگونه كه عرض كردم شاكي ها هرگز براي شكايت به دادگاه مراجعه نكرده‌اند. بلكه با توجه به آن نامه ‏اوليه به اطلاعات، شاكي‌ها دستگير شده و در دادسرا اين مطالب را گفته اند. اما همينكه پرونده به دادگاه آمده ‏وتوانسته اند آزادانه حرف بزنند، آنهائي كه حاضر بوده اند اظهار داشته‌اند آنچه سابق گفته‌اند دروغ بوده است .‏

وحدتی:‌ قاضی پرونده که بر اساس علم خودش، و بدون استناد به شاهد و مدرک، حکم اعدام را صادر کرده ‏کیست؟ و آیا امکان دارد که نظر خود را عوض نماید؟ یعنی آیا همانطور که شاکی‌ها شکایت خود را پس گرفتند، ‏قاضی هم می‌تواند استناد به علم خود را پس بگیرد؟

اقبالی:‌ نام رئيس دادگاه شكر الله قاسمي است. ایشان می‌تواند در راي صادره اعلام اشتباه كند ولي واقعیت این ‏است که اگر مي‌خواست اعلام كند، هرگز راي نميداد.‏

و باید پرسید که آخر كدام علم ؟ آِيا نبايد دليل علم خود را ذكر كنند؟ چگونه به اين موضوع پي برده اند كه عمل ‏لواط صورت گرفته آن هم لواطي كه همراه دخول بوده است در حالي كه حتي شاکی‌ها نيز در اظهارات خود ‏مدعي آن نبوده‌اند. آيا خود قاضي نحوه عمل را ناظر بوده كه نياز به تحقيق در آن مورد را لازم ندانسته؟!‏

وحدتی:‌ آقای اقبالی، با توجه به توضیحات شما خیلی باعث تعجب است که دیوانعالی کشور رای اعدام را در ‏این‌مورد تصویب کرده است. هیاتی که در دیوانعالی رای اعدام را بررسی و تصویب می‌کند مرکب از چند نفر ‏است،‌ و بطور متوسط چقدر وقت صرف خواندن و بررسی یک پرونده اعدام مثل پرونده ماکوان می‌شود؟ ‏

اقبالی: واقعا براي خود من هم سوال است: در حالي كه به طور معمول ماه‌ها پرونده در ديوان مي‌ماند تا اخذ ‏تصميم شود، اين راي سنگين 6 يا 7 روزه تائيد شده است! ‏
چگونه ممكن است استناد به شايع شدن مورد در محل مستند علم قرار گيرد واصلا اين شياع از كجا احراز شده ؟
و در كدام صفحه پرونده؟
چگونه ممكن است اظهارات شاكي كه مدعي است و بايد براي ادعاي خود دليل بياورد مستند علم قرار گيرد ؟ ‏چرا به اظهارات بعدي سه نفر از شكات توجه نشده ؟
چگونه قاضي مي‌تواند براي استناد علم خود به اظهارات چند نفر از شاکی‌ها كه قبل از جلسه رسيدگي و به طور ‏شفاهي و خصوصي به او گفته‌اند استناد كند درحالي كه همانها در جلسه رسيدگي منكر چنين امري ميشوند؟ ‏

اگر اينگونه باشد آيا هر قاضي نميتواند براي علم خود به چنين موضوعي استناد كند ؟

چگونه ممكن است براي علم به يكبار اقرار در اداره اطلاعات استناد شود ،در حالي كه طبق قانون اقرار بايد 4 ‏بار ونزد قاضي باشد واگر اقراركننده مدعي اجباري بودن اقرار را كند بايد پذيرفته شود؟
متاسفانه استناد به علم راه هر استدلالي را مي‌بندد! اينكه علم از كجا و چگونه حاصل شده معلوم نيست.‏
اين در حالي است كه در خصوص نوع عمل و زمان آن هيچ تحقيقي نشده است وتوجه نشده كه شاکی‌ها گفته‌اند ‏عمل 5 يا 6 سال پيش (در زمان طفوليت متهم) رخ داده است .‏

‏ وحدتی:‌ آیا در این مرحله از شما به عنوان وکیل ماکوان در چارچوب سیستم قضایی چه کاری ساخته است؟ ‏

اقبالی: به دنبال راهي هستيم براي اعاده دادرسي و به جريان انداختن مجدد پرونده اگر ظرف چند روز آينده ‏اعدامش نكنند.‏

وحدتی:‌ شهروندانی که اعدام ماکوان را ناعادلانه می‌دانند، چگونه و به چه نهادی می‌توانند اعتراض کنند؟ ‏

دادستان كرمانشاه به عنوان ناظر اجراي حكم ميتواند از اجراي حكم ناعادلانه خودداري كند، و اميدواريم رئيس ‏قوه قضائيه شخصا دستور بررسي ويژه به پرونده را دهند. محاكمه عادلانه در دادگاه صالح از حقوق اوليه ‏متهمين است كه كشورها ملزم به رعايت آن هستند.‏

وحدتی: آقای اقبالی، تشکر می‌کنم و صمیمانه برای شما آرزوی موفقیت دارم.‏

اقبالی: من هم از همكاري و دلسوزي شما براي نجات اين جوان 20 ساله تشكر ميكنم.‏