امید به نجات جان شمامه (ملک) قربانی محکوم به سنگسار
وحدتی: آقای مصطفایی، ابتدا خواهش می کنم در مورد شخص شمامه (ملک) قربانی توضیح دهید.
مصطفایی: شمامه 35 سال سن دارد، سواد خواندن و نوشتن ندارد و اهل نقده می باشد. او مادر یک دختر و پسر خردسال است که در حال حاضر در روستایی در اطراف ارومیه با پدر شمامه زندگی می‌کنند. او زنی ساده و آرام و ترسو بوده که به راحتی تحت تاثیر تهدیدهای اطرافیان قرار می گیرد
وحدتی: لطفا در باره وضعيت پرونده ايشان پس از آخرين جلسه دادگاه توضيح دهيد.
مصطفایی: شمامه چند هفته اي بوده که با يک مرد جوان به نام مراد آشنا می شود که همسايه ایشان بوده است. مراد گويا چون متوجه شده بود که همسر شمامه بسياري از وقتها به خصوص شبها به خانه نمی‌رود، به اجبار و تهديد با شمامه ارتباط برقرار مي کند. در شب حادثه مراد پيش شمامه بوده و از طرفي برادر شمامه احساس مي کند که ممکن است مراد در منزل باشد. برادر شمامه که تعادل روحی مناسبی نداشته و خود را نمی‌تواند کنترل کند، به طرف محل کار همسر شمامه رفته و او را با خود به منزل مي برد.
آنها از قبل چاقویی آماده کرده و همراه خود داشتند . پس از آنکه به منزل می‌رسند و درب را باز می‌کنند، مراد را می‌بینند در این حین مراد فرار کرده و به طرف پشت بام می‌رود. آن دو نفر مراد را تعقیب می کنند و مراد به سمت پشت بام رفته آنها مراد را محاصره کرده و با ضربات مکرر چاقو او را به قتل می‌رسانند. سپس به شمامه حمله کرده و او را بشدت مضروب می‌کنند. به این ترتیب، شمامه در خرداد ماه سال 1384 در بيمارستان بستري شد و در اواخر پاييز بازداشت و روانه زندان شد.
شمامه زني بي سواد و ساده است که اصلا به فکر داشتن رابطه جنسي نبوده است، ولي اقرار کرده که مرتکب زنا با مراد شده و اين اقرار به خاطر نجات جان همسر و برادرش از قصاص (اعدام) بود چون آنها مرتکب قتل عمد شده بودند. ما در قانون مجازات اسلامی ماده اي داريم که مقرر مي کند که هر گاه مردي همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبي مشاهده کند و علم به تمکين زن داشته باشد مي تواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در چنين صورتي رافع مسئوليت کيفري است چون زن را مهدور الدم مي داند.
در پرونده قتل مراد، تنها راه نجات همسر و برادر شمامه، اقرار این زن به ارتباط نامشروع در حد زناست. تمامي اقارير گرفته شده بدون قصد و با تهديد برادر شمامه بوده برادر شمامه بارها به وی گفته است که اگر اقرار نکند، وی از زندان که خارج شود و شمامه را می‌کشد.
برادر شمامه تعادل روحي ندارد و به نظر من تمامي اين اتفاقات از فقدان اراده برادر و کنترل اعصاب او نشات گرفته است.
در پرونده دلايلي وجود دارد که نشان مي دهد اقرار شمامه واقعيت نداشته است از جمله اينکه مراد در زماني که ضربات چاقو را در بدنش احساس مي کرد ملبس به پيراهن و شلوار بود و حتي کمر بند شلوار ش بسته بود. هيچ کس نمي تواند در زمان کوتاهي به سرعت دکمه هاي پيراهن خود را بسته و کمر بند شلوارش را نير محکم کند.
اين پرونده نکته مبهمي داشت که من در جلسه دادرسي روشن کردم و آن انگيزه شمامه از اقرار به زنا بوده است که نجات جان برادر و همسرش از قصاص و اعدام است.
وحدتی: لطفا توضيح دهيد که شما چگونه از پرونده ايشان اگاهي يافتيد و از چه زماني وکالت ايشان را به عهده گرفتيد؟ آيا ايشان پیشتر وکیل تسخيري داشته است؟
مصطفایی: ما در ايران گروهي از وکلا هستيم که بطور داوطلبانه به متهمین زن که در وضعيت بحراني قرار دارند کمک مي کنيم و وکالت آنها را مي پذيريم. اسم این گروه «شبکه وکلاي داوطلب» است و من از طریق این شبکه با پرونده ایشان آشنا شدم. من با خانم الهام فهيمي که ایشان نیز ازاعضای شبکه وکلای داوطلب است، وکالت ايشان را پذيرفتيم. در آن هنگام پرونده شمامه به همراه رای دادگاه اولیه مبنی بر حکم سنگسار به دیوانعالی کشور ارجاع شده بود.
در مورد وکیل مدافع اولیه شمامه باید بگویم که بعد از سومين جلسه رسيدگي به پرونده از طرف دادگاه براي شمامه وکيل تسخيري انتخاب شد که اين موضوع نيز يکي از ايرادهاي ماست. چرا که طبق قانون در جرايمي که مجازات جرمی سنگسار است براي متهم بايد وکيل تسخيري انتخاب نمود.
البته اين نکته را نیز اضافه کنم که برادر شمامه براي اينکه خيالش از جانب خواهرش در مورد اقراربه زنا راحت شود، براي او وکيل گرفت. ولی چون در جلسه رسيدگي ما حضور داشتيم و شمامه به ما اعتماد کرد، آن وکيل مجبور به استعفا شد.
البته اين مطلب قابل توجه است که در ايران عليرغم اينکه سنگسار وجود دارد ولي بسياري از محاکم ما مسامحه به خرج داده و ايراداتي را در جهت نجات متهم وارد مي کنند. پرونده شمامه داراي شبهات زيادي است و حتي در دادنامه ديوانعالي کشور آمده چون رجم از حدود الهي است، نبايد شبهه اي باشد. دیوانعالی کشور با توجه به این شبهه‌ها رای دادگاه را نقض کرده و پرونده را برای برای تکمیل و رفع نواقص موجود در پرونده به همان دادگاه نخستین فرستاد.
وحدتی: لطفا در مورد اين شبهه‌هایی که در پرونده شمامه وجود دارد توضيح دهيد.
مصطفایی: شمامه يکبار در جلسات رسيدگي گفته که من اکراه شدم. وجود اکراه شبهه آور بوده و بايد دادگاه به اين موضوع توجه می‌کرده است. اقرار در امور کيفري به تنهايي دليليت نداشته و در کنار اقرار بايد امارات، یعنی مدارک، و دلايل ديگري وجود داشته باشدکه در پرونده شمامه دليلي که صحت اقرار شمامه را به اثبات برساند و جود ندارد. مقتول با تهديد، شمامه را وادار به ارتباط با او کرده بوده و اين ارتباط با اکراه وجود داشته است و مسايلي از اين قبيل.
ما در دفاع از شمامه در دادگاه تجدید نظر روی این شبهه‌ها تکیه کردیم که قضات با دقت به دفاعیات ما توجه کردند. جلسه بعدی دادگاه تجدید نظر یکی دو ماه دیگر برگزار خواهد شد که رای نهایی را صادر خواهد کرد.
اميدوارم شمامه از اتهام وارده تبرئه شود چرا که او بي گناه بوده و اسير تعصبات بي مورد برادرش شده و در حال حاضر از نظر روحي فشار زيادي را تحمل مي کند چون برادرش به شدت او را آزار مي دهد و به مرگ تهدید می‌کند.
وحدتی: اصلا وضعيت شوهر و برادر شمامه که مراد را به قتل رسانده اند اکنون چيست؟ و در صورت تبرئه شمامه، وضعيت آنها چگونه تغيير خواهد کرد؟
مصطفایی: برادر و شوهر شمامه به جرم ارتکاب قتل عمد به اعتقاد به مهدور الدم بودن که موجب اخلال در نظم جامعه شده، هر یک به شش سال حبس محکوم شده اند و اکنون در زندان ارومیه بسر می‌برند.
اگر شمامه تبرئبه شود مجازات مباشرين به قتل، قصاص نفس مي باشد. ولي دادگاه مي تواند به دليل اشتباهي که اين دو در مورد موضوع مرتکب شده‌اند آنها را تعزير کند یعنی زندانی و به پرداخت ديه نيز محکوم نمايد و یا حکم کنونی را ابقا کند.
شمامه نیز در صورت تبرئه از زنا ممکن است تعزیر شود. زیرا در قانون مجازات آمده که اگر شخصي اقرار به زنا کند و پس از آن منکر گردد از زناي محصنه تبرئه شده و تعزير مي شود. به عبارت ديگر، هر گاه مرد يا زني در چهار بار نزد حاکم اقرار به زنا کند محکوم به حد زنا خواهد شد و متعاقب آن اگر منکر شود تعزیر می شود.
وحدتی: خوانندگان ایران امروز در صورتيکه بخواهند گامي جهت نجات جان ملک قرباني بردارند، چه کاري از دستشان بر مي آيد و چه مي توانند بکنند؟
مصطفایی: شمامه قرباني ، قرباني خشونت به معني واقعي شده و مي توان از جمله افرادي به حساب آورد که واقعا نياز به کمک و حمايت دارد چه در حال حاضر که در زندان به سر مي برد و چه زمانيکه از زندان نجات يابد. فعلا باید صبر کرد و منتظر حکم دادگاه بود من امیدوارم و به گونهای یقین دارم که وی از اتهام وارده تبرئه خواهد شد .
وحدتی: آقای مصطفایی، سپاسگزارم و آرزوی موفقیت هرچه بیشتر برای شما در راه نجات جان قربانیان خشونت را دارم.
مصطفایی: من هم از شما و دیگر همکارانتان تشکر می کنم .
About The Author
