گزارش یونیسف از وضعیت دختران و زنان در ایران

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) گزارشی از وضعیت دختران و زنان در ایران در عرصه آموزش و توانمندسازی ارائه نموده است. این گزارش به مساله آموزش دختران و توانمندسازی زنان توجه دارد و بویژه به برخی استان‌های محروم اشاره می‌کند. از جمله موارد مورد توجه این گزارش، عقب‌ماندگی وضعیت آموزش دختران روستایی در مقایسه با همگنان شهرنشین آنان، و میزان بالای ترک تحصیل کودکان است.

ترجمه متن کامل این گزارش به قرار زیر است.

وضعیت دختران و زنان در ایران

زنان و دختران در مناطق روستایی عقب تر از همگنان شهرنشین خود هستند.

تفاوت‌های منطقه‌ای باید فورا مورد رسیدگی قرار گیرد تا وضعیت عمومی زنان و دختران در ایران بهبود یابد. در مناطق شهرنشین، به طور نمونه، میزان زنان با سواد به نزدیک ٨٢درصد رسیده است؛ در مناسق روستایی این رقم نزدیک به ٦٢ درصد است. در استان‌های محروم سیستان و بلوچستان، هرمزگان و آذربایجان غربی بویژه این ارقام پایین‌تر است و جایگاه پایین زنان نیاز به توجه فوری دارد.

چالش‌های پیش رو عبارتند از: نبود مشارکت وسیع، نبود دسترسی به اطلاعات، آگاهی و منابع، خشونت خانگی و سطوح پایین مشارکت در برنامه‌های توسعه.

آموزش دختران

یونیسف تلاش می کند که دختران به مدرسه رفته و ترک تحصیل نکنند.

توافق کلی بر این امر وجود دارد که برای تحقق تحصیل همگانی، استان‌های محروم باید به سطح ارقام ملی در این زمینه برسند. بطور نمونه، ارقام دولتی میزان ثبت‌نام برای تحصیل را ٢/٩٧ درصد نشان می‌دهد اما این ارقام در سیستان و بلوچستان میزان ٨/٨١ درصد برای پسران و فقط ٥/٧١ برای دختران را نشان می‌دهد.

همچنین تلاش‌هایی هماهنگی باید برای تضمین تکمیل آموزش ابتدایی کودکان انجام پذیرد. ارقام مربوط به سال ٢٠٠١ روند کاهش در میزان تکمیل تحصیل را نشان می‌دهد، فقط ٧/٥٢ درصد از پسران ١٤ تا ١٦ ساله آموزش ابتدایی را به پایان رسانده‌اند. عوامل بازدارنده در امر پایان رسانی تحصیل شامل وضعیت بد مدارس، آموزگاران کم تجربه، کمبود آموزگاران زن و نگرش منفی نسبت به تحصیل دختران می‌شود.

یونیسف قصد دارد که حق آموزش برای دختران برخی مناطق استان‌های محروم را که بشدت آسیب‌پذیر، حاشیه‌‌نشین، و در خطر هستند، مورد حمایت قرار داده و تحقق بخشد. این پروژه روش‌های نوین برای درگیرکردن مردم منطقه را معرفی کرده و کودکان حاشیه‌نشین و آسیب‌پذیر را که پیشتر از تحصیل محروم شده‌اند، در بر خواهد گرفت. اقدامات دیگر شامل اصلاح مواد آموزشی و استفاده از روش‌های یادگیری و آموزش با مشارکت دانش‌آموزان است.

توانمندسازی زنان

توانمندسازی زنان شامل ارتقاء زنان در مدیریت در خانواده‌ و محله است.

پیشرفت زنان در ایران درسالهای اخیر چشمگیر بوده است، اما مشارکت آنان در برنامه ها توسعه اجتماعی یا جامعه محلی در سطح پایین باقی مانده است. گرچه زنان روستایی بخش عمده‌ای از نیروی کار را تشکیل می‌دهند، اما مشارکت آنان در روند تصمیم گیری‌های اجتماعی، به علت دسترسی محدود آنان به تحصیل، ضروری بحساب نمی‌آید. از این رو، کمبود اطمینان و اعتماد بنفس در میان زمان وجود دارد.

آمار رسمی نشان می‌دهد که میزان فعالیت‌های اقتصادی زنان ٣/١٤ درصد است. اما در نبود آمار دقیق، مشکل می‌توان اشتغال زنان در حرفه‌های سنتی، تولیدان کشاورزی، خانگی و صنایع‌دستی را بدرستی ارزیابی کرد. 

ایران هنوز باید با «کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان» موافقت نماید. شورای نگهبان که وظیفه نظارت بر مجلس را به عهده دارد، مخالف تصویب کنوانسیون است و بیان داشته که با قوانین شرعی همخوانی ندارد. یونیسف به تلاش‌های خود برای تصویب کنوانسیون ادامه می‌دهد.

هدف یونیسف افزایش آگاهی زنان درباره امور بهداشت، مشارکت در جامعه محلی و فرصت‌های اقتصادی است که از طریق استراتژی‌های نوین در امر بالابردن اعتماد به نفس زنان درباره توانایی‌هایشان در تصمیم گیری و مذاکره با دیگران و ارتقاء زنان به عنوان رهبران در خانواده و جامعه محلی صورت می‌پذیرد.

یک نکته مورد توجه افزایش آگاهی درمیان سیاستگزاران درباره نقش محوری زنان است که در جامعه محلی ایفا می‌کنند.با مشارکت دادن زنان در دیده‌بانی شاخص‌های جامعه محلی همچون خشونت خانگی و میزان ثبت‌نام دختران در مدرسه و ادامه تحصیل آنان، زنان ظرفیت خود را در ارزیابی، تحلیل و انجام اقدامات افزایش داده و نقش خود را به عنوان عوامل تغییر در جامعه محلی تقویت ‌می‌کنند. همچنین مشارکت زنان در کمیته‌های تو‌سعه روستا و اداره روستا تشویق می‌شود.