جنبش فراملیتی زنان برای حذف سنگسار
ایران امروز: خانم صدر، امروز درخواست عمومی اعتراض به قانون سنگسار برای امضای همگان منتشر شده است که تقاضای اصلی لغو قانون سنگسار در ایران است. لطفا بفرمایید که آغازگر این حرکت چه کسانی بودهاند و چه کسانی تا کنون از این درخواست حمایت کرده اند؟
شادی صدر: این حرکت در ایتدا در ایران از سوی بخشی از فعالان جنبش زنان با پیگیری قضیه سنگسار دو نفر در مشهد و پس از آن پیگیری مساله سنگسار قریب الوقوع اشرف کلهری، که خوشبختانه متوقف شد آغاز شد. پس از آن گروهی از وکلای حقوق بشری داوطلبانه کار تحقیق پیرامون پرونده های زنای محصنه را که به صدور حکم رجم منتهی شده آغاز کردند و در نهایت وکالت و دفاع حقوقی بیشتر این پروند هها را برعهده گرفتند. در همین زمان بخشی از فعالان جنبش فراملیتی زنان و همینطور برخی از سازمانهای بینالمللی حقوق بشری هم به این کمپین پیوستند. و همانطور که میبینید، کمپین بین المللی برای حذف مجازات سنگسار از قوانین ایران شکل گرفت. تاکنون تعداد قابل توجهی از فعالان جنبش زنان در داخل و خارج از ایران، فعالان حقوق بشر و همانطور که گفتم فعالان جنبش فراملیتی زنان از این کمپین اعلام حمایت کرده اند.
ایران امروز: شما به عنوان یک وکیل، روند تغییر قانون سنگسار را چگونه میبینید؟ یعنی چه مراحل قانونی برای تغییر قانون در عمل باید طی شود؟
شادی صدر: مثل هر قانون دیگری، اگر قرار به تغییر این قانون یعنی درواقع اصلاح بخشی از قانون مجازات اسلامی که به زنای محصنه اختصاص دارد باشد،از دو طریق میتواند انجام شود: یا اینکه لایحهای توسط قوه قضاییه آماده شود و از طریق هیات دولت به مجلس فرستاده شود و یا اینکه مجلس راسا طرحی تهیه کند و آن را در صحن علنی به تصویب برساند.
البته همانطور که همه میدانیم، مرحله بعدی، شورای نگهبان است که باید عدم مخالفت مصوبه مجلس را با اسلام و قانون اساسی احراز کند.
ایران امروز: شما شخصا تا چه حد به روند تغییر قانون خوش بین هستید و احتمال تغییر قانون سنگسار را واقعی می پندارید؟
شادی صدر: پاسخ به این سئوال از یکسو آسان و از سوی دیگر سخت است. از طرفی به عنوان یک فمینیست حقوق بشری، هیچ قانونی را غیر قابل تغییر و ازلی و ابدی نمیدانم و از سوی دیگر به عنوان یک فعال جنبش زنان در ایران که همواره با مقاومتهای بسیار شدید نظام قانونگذاری در برای اصلاحات و تغییرات حتی بسیار خرد و کوچک مربوط به حقوق زنان مواجه بوده، حذف سنگسار را بسیار دور و دشوار می بینم.
با این همه نمیشود دست روی دست گذاشت و با این توجیه که تغییر قانون در این ساختار قانونگذاری امکانپذیر نیست، به انفعال و بی عملی رسید.
ایران امروز: با اقدام عفو بین الملل در اعتراض به سنگسار در ایران، عفو بین الملل در اسپانیا تاکنون بیش از ٢٥٠ هزار امضا جمع آوری کرده و این رقم رو به افزایش است. ایا فکر می کنید قوه قضائیه و مجلس قانوگزاری ایران تا چه حد نسبت به افکار عمومی جهان در این زمینه خود را پاسخگو میداند؟
شادی صدر: به نظرم در دنیایی زندگی نمیکنیم که هیچ دولتی و حکومتی بتواند نسبت به افکار عمومی بین المللی بی توجه باشد. منتها ممکن است نحوه پاسخگویی دولتها فرق کند. در ایران ما عادت نداریم که حکومتگران شفاف و رودررو به خصوص در موضوعاتی که مربوط به نقد عملکرد آنهاست سخن بگویند. اما مثلا همین که خانم الهام امین زاده به نمایندگی از هیات پارلمانی ایران که به اتحادیه اروپا سفر کرده بودند، در بازگشت خود را ملزم به دادن توضیح درباره اینکه از نظر آنها سنگساری در ایران انجام نمیشود و این موضوعی است که به اعضای پارلمان اروپا هم گفته اند، نشان می دهد که دولتمردان و دولتزنان ایران هم نمیتوانند نسبت به این موضوع بی تفاوت و غیرپاسخگو باشند.
ایران امروز: از آغاز کار این کمپین تا کنون ١٣ نفر، ١١ زن و ٢ مرد، محکوم به سنگسار شناسایی شدهاند. لطفا بفرمایید این شناسایی چگونه صورت میگیرد؟ وآیا هنوز ادامه دارد ؟ یعنی آیا شاید تعداد محکومین به سنگسار رقم بالاتری باشد؟
شادی صدر:این شناسایی کاملا از طریق پخش دهان به دهان خبر است. یعنی مثلا زنی در زندان به وکیلش میگوید که همبندی من محکوم به سنگسار است. یا وکیلی در یک شهرستان به چنین پروندهای بر میخورد و… و همانطور که گفتید، این تحقیق هنوز ادامه دارد و قطعا تعداد محکومین به سنگسار بیشتر از تعدادی است که تاکنون شناسایی شدهاند.
ایران امروز: بیشترین حمایت را از چه قشرهایی انتظار دارید، و آیا فکر میکنید چه گروههایی در گام بعدی بصورت فعال به این کمپین بپیوندند؟
شادی صدر: از نظر من، همه مردم! هیچ فرقی وجود ندارد، اما طبیعی است که مثلا دانشجوها، افراد تحصیلکرده و کسانی که تفکر حقوق بشری دارند، مخاطبان جدی تری برای این دادخواست هستند.
ایران امروز: به نظر شما این حرکت آیا ممکن است از جانب حکومت یک حرکت سیاسی تلقی شود؟
شادی صدر:کاملا ممکن است که این حرکت نه فقط یک حرکت سیاسی بلکه یک حرکت بسیار تندروانه تلقی شود. دو دلیل عمده هم برای این مساله وجود دارد. دلیل اول که به نظرم مهمتر است، این است که مساله سنگسار پس از انقلاب همواره جزو مسائلی بود که از طرف گروههای اپوزیسیون مطرح میشد و گروههای داخل ایران و به خصوص فعالان حقوق بشر و جنبش زنان خیلی درباره آن به طور علنی و شفاف کار نمیکردند. به همین دلیل طبیعی است که حساسیت حاکمیت روی این موضوع زیاد باشد.
اما آنچه مسلم است این است که رویکرد کمپین به قانون سنگسار، که به طور خودجوش و براساس یک مساله واقعی و یک درد واقعی شکل گرفته، یک رویکرد حقوق بشری است. به این معنا که یک پلاتفرم سیاسی ندارد بلکه مهم ترین هدف آن نجات جان زنان و مردانی است که در معرض سنگسار قرار دارند. پس از آن، هدف این کمپین در وهله اول حذف مجازات سنگسار است و در وهله دوم نشان دادن قوانین و شرایط تبعیض آمیزی است که آسیبهایی مثل شوهرکشی و خیانت را ایجاد می کنند.
بنابراین ما سعی داریم بر این نکته تاکید کنیم که نگاه ما و روشهای ما حقوق بشری و در جهت نشان دادن و پیشبردن مطالبات جنبش زنان است.
اما دلیل دیگری هم برای حساسیت احتمالی حاکمیت وجود دارد و آن این است که بیشترین ظهورو وبروز این کمپین در سایتهای اینترنتی و پس از آن در رسانههای خارج از ایران بوده است. اما این در واقع مسالهای است که خود فضای سیاسی داخلی برای ما ایجاد کرده است. در واقع سانسور به گونهای روی این قضیه سنگسار سنگینی میکند که هیچ رسانه داخلی حتی حاضر نیست این کلمه را منتشر کند.
این، بخشی از اعتراض ماست. ما تاکنون همه راههای ممکن را برای انعکاس صدایمان در داخل ایران رفتهایم و به بن بست خورده ایم و سئوالمان این است: چرا باید نوشتن از سنگسار، ممنوع باشد وقتی در قوانین جزایی ایران به تفصیل شرح چگونگی آن داده شده است؟
ایران امروز: خانم صدر، برای شما و کمپین علیه سنگسار آرزوی موفقیت داریم.
کمپين قانون بی سنگسار
متن نامه برای امضا
توضيحات بيشتر درباره كمپين