جنبش فراملیتی زنان برای حذف سنگسار

شادی صدر
سه شنبه ٩ آبان ١٣٨٥

ایران امروز: خانم صدر، امروز درخواست عمومی اعتراض به قانون‎ ‎سنگسار برای امضای همگان منتشر شده است که تقاضای اصلی ‏‏ لغو قانون سنگسار در‏‎ ‎ایران است. لطفا بفرمایید که آغازگر این حرکت چه کسانی بوده‌اند و چه کسانی تا‎ ‎کنون از این درخواست ‏حمایت کرده اند؟

شادی صدر: این حرکت در ایتدا در ایران از سوی بخشی از فعالان‎ ‎جنبش زنان با پیگیری قضیه سنگسار دو نفر در مشهد و پس از آن ‏پیگیری مساله سنگسار‎ ‎قریب الوقوع اشرف کلهری، که خوشبختانه متوقف شد آغاز‎ ‎شد. پس از آن گروهی از وکلای حقوق بشری‎ ‎داوطلبانه‎ ‎کار تحقیق پیرامون پرونده‎ ‎های زنای محصنه را که به صدور حکم رجم منتهی شده آغاز کردند و در نهایت وکالت و‎ ‎دفاع ‏حقوقی بیشتر این پروند ه‌ها را برعهده گرفتند‎.‎‏ در همین زمان بخشی از‎ ‎فعالان جنبش فراملیتی زنان و همینطور برخی از سازمانهای ‏بین‌المللی حقوق بشری هم به‎ ‎این کمپین پیوستند. و همانطور که می‌بینید، کمپین‎ ‎بین المللی برای حذف مجازات سنگسار از قوانین ایران ‏شکل‎ ‎گرفت. تاکنون تعداد قابل توجهی از‏‎ ‎فعالان جنبش زنان در داخل و خارج از ایران، فعالان حقوق بشر و همانطور که گفتم‎ ‎فعالان ‏جنبش فراملیتی زنان از این کمپین اعلام حمایت کرده‎ ‎اند‎.‎

ایران امروز: شما به عنوان یک وکیل، روند تغییر قانون سنگسار را‎ ‎چگونه می‌بینید؟ یعنی چه مراحل قانونی برای تغییر قانون در عمل ‏باید طی‎ ‎شود؟

شادی صدر: مثل هر قانون دیگری، اگر قرار به تغییر این قانون‎ ‎یعنی درواقع اصلاح بخشی از قانون مجازات اسلامی که به زنای محصنه ‏اختصاص دارد‎ ‎باشد،از دو طریق می‌تواند انجام‎ ‎شود: یا اینکه لایحه‌ای توسط قوه قضاییه آماده شود و از‎ ‎طریق هیات دولت به مجلس ‏فرستاده شود و یا اینکه مجلس راسا طرحی تهیه کند و آن را در‎ ‎صحن علنی به تصویب برساند.‏

‏ البته همانطور که همه می‌دانیم، مرحله بعدی، شورای‎ ‎نگهبان است که باید عدم مخالفت مصوبه مجلس را با اسلام و قانون اساسی احراز‎ ‎کند.‏

ایران امروز: شما شخصا تا چه حد به روند تغییر قانون خوش بین‎ ‎هستید و احتمال تغییر قانون سنگسار را واقعی می‎ ‎پندارید؟

شادی صدر: پاسخ به این سئوال از یکسو آسان و از سوی دیگر سخت‎ ‎است. از طرفی به عنوان یک فمینیست حقوق بشری، هیچ قانونی را ‏غیر قابل تغییر و ازلی‎ ‎و ابدی نمی‌دانم و از سوی دیگر به عنوان یک فعال جنبش زنان در ایران که‎ ‎همواره با مقاومتهای بسیار شدید ‏نظام قانونگذاری در برای اصلاحات و تغییرات حتی بسیار‎ ‎خرد و کوچک مربوط به حقوق زنان مواجه‎ ‎بوده، حذف سنگسار را بسیار ‏دور و دشوار می‎ ‎بینم‎.‎

با این همه نمی‌شود دست‎ ‎روی دست گذاشت و با این توجیه که تغییر قانون در این ساختار قانونگذاری امکانپذیر‎ ‎نیست، به انفعال و بی ‏عملی رسید‎.‎

‎ ‎ایران امروز: با‎ ‎اقدام عفو بین الملل در اعتراض به سنگسار در ایران، عفو بین الملل در اسپانیا‎ ‎تاکنون بیش از ٢٥٠ هزار امضا جمع ‏آوری کرده و این رقم رو به افزایش است. ایا فکر می‎ ‎کنید قوه قضائیه و مجلس قانوگزاری ایران تا چه حد نسبت به افکار عمومی ‏جهان در این‎ ‎زمینه خود را پاسخگو می‌داند؟

شادی صدر: به نظرم در دنیایی زندگی نمی‌کنیم که هیچ دولتی و‎ ‎حکومتی بتواند نسبت به افکار عمومی بین المللی بی توجه باشد. منتها ‏ممکن است نحوه‎ ‎پاسخگویی دولتها فرق کند. در ایران ما عادت نداریم که حکومتگران شفاف و رودررو به‎ ‎خصوص در موضوعاتی که ‏مربوط به نقد عملکرد آنهاست سخن بگویند. اما مثلا همین که خانم‎ ‎الهام امین زاده به نمایندگی از هیات پارلمانی ایران که به اتحادیه اروپا ‏سفر کرده‎ ‎بودند، در بازگشت خود را ملزم به دادن توضیح درباره اینکه از نظر آنها سنگساری در‎ ‎ایران انجام نمی‌شود و این موضوعی ‏است که به اعضای پارلمان اروپا هم گفته اند، نشان‎ ‎می دهد که دولتمردان و دولتزنان ایران هم نمی‌توانند نسبت به این موضوع بی ‏تفاوت و‎ ‎غیرپاسخگو باشند‎.‎

ایران امروز: از آغاز کار این کمپین تا کنون ١٣ نفر، ١١ زن و ٢ مرد، محکوم‏‎ ‎به سنگسار شناسایی شده‌اند. لطفا بفرمایید این ‏شناسایی چگونه صورت می‌گیرد؟ وآیا‎ ‎هنوز ادامه دارد ؟ یعنی آیا شاید تعداد محکومین به سنگسار رقم بالاتری‎ ‎باشد؟

‎ ‎شادی صدر:این شناسایی کاملا از طریق پخش دهان به دهان خبر است. یعنی مثلا زنی در‎ ‎زندان به وکیلش می‌گوید که همبندی من ‏محکوم به سنگسار است. یا وکیلی در یک شهرستان به‎ ‎چنین پرونده‌ای بر می‌خورد و… و همانطور که گفتید، این تحقیق هنوز ادامه ‏دارد و‎ ‎قطعا تعداد محکومین به سنگسار بیشتر از تعدادی است که تاکنون شناسایی شده‌اند‎.‎

ایران امروز: بیشترین حمایت را از چه قشرهایی انتظار دارید، و آیا فکر می‌کنید چه‎ ‎گروههایی در گام بعدی بصورت فعال به این کمپین ‏بپیوندند؟

شادی صدر: از نظر من، همه مردم! هیچ فرقی وجود ندارد، اما طبیعی است که مثلا‏‎ ‎دانشجوها، افراد تحصیلکرده و کسانی که تفکر حقوق ‏بشری دارند، مخاطبان جدی تری برای‎ ‎این دادخواست هستند.‏

ایران امروز: به نظر شما این حرکت آیا ممکن‎ ‎است از جانب حکومت یک حرکت سیاسی تلقی شود؟

‎ ‎شادی صدر:کاملا ممکن است که این حرکت نه فقط یک حرکت سیاسی‏‎ ‎بلکه یک حرکت بسیار تندروانه تلقی شود. دو دلیل عمده هم ‏برای این مساله وجود دارد‎. ‎دلیل اول که به نظرم مهمتر است، این است که مساله سنگسار‎ ‎پس از انقلاب همواره جزو مسائلی بود که از ‏طرف گروههای اپوزیسیون مطرح می‌شد و‎ ‎گروههای داخل ایران و به خصوص فعالان حقوق بشر و جنبش زنان خیلی درباره آن به طور‎ ‎علنی و شفاف کار نمی‌کردند. به همین دلیل طبیعی است که‎ ‎حساسیت حاکمیت روی این موضوع زیاد باشد.‏

اما آنچه مسلم است این است‎ ‎که رویکرد کمپین به قانون سنگسار، که به طور خودجوش و براساس یک مساله واقعی و یک‎ ‎درد واقعی ‏شکل گرفته، یک رویکرد حقوق بشری است‎.‎‏ به این معنا که یک پلاتفرم سیاسی‎ ‎ندارد بلکه مهم ترین هدف آن نجات جان‎ ‎زنان و مردانی ‏است که در معرض سنگسار قرار دارند. پس از آن، هدف این کمپین در وهله اول حذف‏‎ ‎مجازات سنگسار است و در وهله دوم نشان دادن ‏قوانین و شرایط‎ ‎تبعیض آمیزی است که آسیبهایی مثل شوهرکشی و خیانت را ایجاد می‏‎ ‎کنند.‏

بنابراین ما سعی داریم بر این نکته تاکید کنیم که‎ ‎نگاه ما و روشهای ما حقوق بشری و در جهت نشان دادن و پیشبردن مطالبات جنبش زنان‎ ‎است‎.‎‏ ‏

اما دلیل دیگری هم برای‎ ‎حساسیت احتمالی حاکمیت وجود دارد ‏‎ ‎و آن این است که بیشترین ظهورو وبروز این کمپین در‎ ‎سایتهای اینترنتی و ‏پس از آن در رسانه‌های خارج از ایران بوده است. اما این در واقع‎ ‎مساله‌ای است که خود فضای سیاسی داخلی برای ما ایجاد کرده است. ‏در واقع سانسور به‎ ‎گونه‌ای روی این قضیه سنگسار سنگینی می‌کند که هیچ رسانه داخلی حتی حاضر نیست این‎ ‎کلمه را منتشر کند‎.‎

این، بخشی از اعتراض ماست‎. ‎ما تاکنون همه راههای ممکن را برای انعکاس صدایمان در داخل ایران رفته‌ایم و به بن‎ ‎بست خورده ایم و ‏سئوالمان این است‎:‎‏ چرا باید نوشتن از سنگسار،‎ ‎ممنوع باشد وقتی در قوانین جزایی ایران به تفصیل شرح چگونگی آن داده شده است؟

ایران امروز: خانم صدر، برای شما و کمپین علیه سنگسار آرزوی موفقیت داریم.‏

کمپين قانون بی‌ سنگسار
متن نامه برای امضا


توضيحات بيشتر درباره كمپين